Μουρουνέλαιο (Cod liver oil)

Μια φορά και ένα καιρό το μουρουνέλαιο ήταν το #1 συμπλήρωμα διατροφής για τα παιδιά, το οποίο έπιναν σχεδόν πάντα με το ζόρι. Ευτυχώς, δεν είχα ποτέ τη τύχη να το δοκιμάσω!

Οι γονείς μου δε μου έδωσαν ποτέ κανένα συμπλήρωμα διατροφής, μιας και ήμουν πολύ φαγανό παιδί, δε μας έλειψε ποτέ τίποτα από το τραπέζι, οπότε δε κινδύνευα από αβιταμίνωση! Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία, με τους οποίους έτυχε να συζητήσω για το θέμα, δε θυμούνταν και πολλά από το ζήτημα, γιατί είχαν καταβάλει μεγάλες προσπάθειες να ξεχάσουν... Τόσο χάλια γεύση είχε.
Σε πολλούς ιστορικούς πολιτισμούς οι άνθρωποι βασίζονταν σε μια "ιερή" τροφή, για να εξασφαλίσουν ισχυρό πνεύμα και σώμα. Το μουρουνέλαιο έπαιξε αυτό το ρόλο στο πολιτισμό των Σκανδιναβών Vikings, όπου ο κάθε πολεμιστής φύλαγε μουρουνέλαιο σε ένα κέρατο κρεμασμένο έξω από το σπίτι του ή σε ένα βαρέλι, ώστε να πίνει καθημερινά πριν φύγει για τη μάχη. Οι Ρωμαίοι επίσης εξασφάλιζαν για κάθε λεγεωνάριο μουρουνέλαιο, μαζί με το σιτηρέσιο, ώστε να παραμένει δυνατός, υγιής και αξιόμαχος.
Στις μέρες μας πλέον σπάνια το αγοράζεις σε μορφή λαδιού και οι περισσότεροι προτιμούν τις κάψουλες που δε μυρίζουν. Πλέον χορηγείται συστηματικά και σε μεγαλύτερους σε ηλικία ανθρώπους που υποφέρουν από οστεοαρθρίτιδα ή και άλλες φλεγμονώδεις νόσους. Το μουρουνέλαιο και γενικά τα ιχθυέλαια είναι πλούσια σε Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα που αντιμάχονται τις φλεγμονές, όπως στη περίπτωση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας.
Το μουρουνέλαιο ισχυρίζεται πως προλαμβάνει τα καρδιακά νοσήματα, τα εγκεφαλικά επεισόδια, καταπολεμά την αρθρίτιδα, το καρκίνο, τη νόσο του Alzheimer και τη κατάθλιψη. Το κακό είναι πως δεν υπάρχουν σαφή επιστημονικά δεδομένα για όλους αυτούς τους ισχυρισμούς.

Τι είναι το μουρουνέλαιο 
Το μουρουνέλαιο είναι ένα συμπλήρωμα διατροφής που παράγεται από το ήπαρ των λευκών ψαριών, όπως της μουρούνας ή άλλων συγγενικών ψαριών, όπως ο μπακαλιάρος, ο γάδος και ο ιππόγλωσσος. Διευκρινίζω οτί άλλο πράγμα το ιχθυέλαιο και άλλο το μουρουνέλαιο. Το ιχθυέλαιο παράγεται από τη σάρκα των λιπαρών ψαριών όπως του σολωμού, της ρέγγας, του σκουμπριού, της σαρδέλας και της πέστροφας.
Η παραδοσιακή μέθοδος παρασκευής ήταν η εξής· Γέμιζαν ένα βαρέλι με φρέσκα συκώτια από το ψάρι και θαλασσινό νερό και το άφηναν κλειστό, ακόμα και για ένα χρόνο, ωστέ να γίνει η ζύμωση, πριν το ανοίξουν για να πάρουν το λάδι. Η σύγχρονη τεχνική περιλαμβάνει το μαγείρεμα ιστών διαφόρων λιπαρών ψαριών και την εξαγωγή του ελαίου, πριν τη μετατροπή τους σε ιχθυάλευρα.

Γιατί το μουρουνέλαιο είναι τόσο καλό για εμάς;
Για τρεις βασικούς λόγους:
  • Περιέχει μεγάλες ποσότητες Ωμέγα-3 λιπαρών οξέων (EPA, εικοσαπεντανοϊκό οξύ και DHA, δοκοσαεξανοϊκό οξύ). Ειδικά το EPA είναι απαραίτητο για την ομαλή λειτουργία του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος.
  • Περιέχει μεγάλες ποσότητες βιταμίνης Α, στη φυσική της μορφή. Η βιταμίνη Α (ρετινόλη) είναι μια απαραίτητη λιποδιαλυτή βιταμίνη που βοηθά στην νυχτερινή όραση, συμμετέχει στο σχηματισμό των οστών, διατηρεί τα επιθηλιακά κύτταρα και είναι αντιοξειδωτική.
  • Περιέχει μεγάλη ποσότητα βιταμίνης D, και αυτή απαραίτητη για υγιή οστικό ιστό, για τη ρύθμιση των επιπέδων ασβεστίου στο αίμα, για τη καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού και του αναπαραγωγικού συστήματος.
Οι ποσότητες των βιταμινών που περιέχει το μουρουνέλαιο δεν απαντώνται σε αυτή τη συγκέντρωση σε κανένα άλλο τρόφιμο πάνω στη γη.

Θεραπευτικά οφέλη
Το μουρουνέλαιο λαμβάνεται για να ανακουφίσει του πόνους και τη δυσκαμψία από τις αρθρώσεις, που προκαλεί η αρθρίτιδα. Έχει θετική επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστημα, το νευρικό σύστημα, τον εγκέφαλο, τα οστά, το δέρμα, τα νύχια και τα δόντια, προλαμβάνει τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και τέλος μελετάται η επίδραση του κατά των συμπτωμάτων της κατάθλιψης. Επίσης μπορεί να είναι ευεργετικό σε μακροχρόνια θεραπεία κατά της πολλαπλής σκλήρυνσης.


Η λήψη μουρουνέλαιου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης συνδέεται με μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου ΙΙ στα νεογνά. Οι γυναίκες στη γαλουχία που λαμβάνουν μουρουνέλαιο έχουν περισσότερο και πιο θρεπτικό γάλα, που ωφελεί την εγκεφαλική ανάπτυξη των νεογνών και βοηθά στη πρόληψη των νεογνικών λοιμώξεων. Τέλος, μια έρευνα που διενεργήθηκε στη Νορβηγία και όπου πήραν μέρος περισσότερες από 68.000 γυναίκες, έδειξε πως αυτές που λάμβαναν μουρουνέλαιο παρουσίασαν κατά 25% μικρότερο ποσοστό θνησιμότητας σε διαφόρους τύπους καρκίνου (45% στο καρκίνο του πνεύμονα), από αυτές που δε λάμβαναν.

Ποιοί πρέπει να παίρνουν μουρουνέλαιο;
Όλοι. Συστήνεται σα γενικό συμπλήρωμα διατροφής σε παιδιά, ενήλικες και ηλικιωμένους. Σύμφωνα με το Weston A. Price Foundation, οι συνιστώμενη ημερήσια δοσολογία ανέρχεται σε:
  • Παιδιά 3 μηνών εώς 12 ετών: 1/2 κουταλάκι του γλυκού ή 2,5 ml (4650 IU βιταμίνη Α και 975 IU βιταμίνη D)
  • Παιδιά άνω των 12 ετών και ενήλικες: 1 κουταλάκι του γλυκού (9500 IU βιταμίνη Α και 1950 IU βιταμίνη D)
  • Έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες: 2 κουταλάκια του γλυκού (19,000 IU βιταμίνη A και 3900 IU βιταμίνη D)
Επειδή κάθε σκεύασμα είναι διαφορετικό, για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη δοσολογία συμβουλευτείτε το φύλλο οδηγιών. Αν επιλέξετε σκεύασμα στην υγρή του μορφή, θα σας είναι κάπως δύσκολο να το καταπιείτε, γιατί όντως έχει άσχημη μυρωδιά και γεύση. Προτιμήστε να το αναμίξτε με λίγο χυμό φρούτων.

Προφυλάξεις χρήσης
Το ιχθυέλαιο και το μουρουνέλαιο είναι παρόμοια, αλλά το μουρουνέλαιο περιέχει μεγαλύτερα ποσοστά βιταμινών A και D. Η ΣΗΔ* βιταμίνης Α για ενήλικες άνδρες είναι 900 μg και για τις γυναίκες είναι 700 μg, με ανώτατη επιτρεπτή δοσολογία τα 3000 μg. Η ΣΗΔ βιταμίνης D για ενήλικες, άνδρες και γυναίκες, είναι 15 μg, με ανώτατη επιτρεπτή δοσολογία τα 100 μg. Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων θρεπτικών συστατικών του USDA, ένα κουταλάκι του γλυκού μουρουνέλαιο περιέχει 4080 μg βιταμίνης Α (δηλαδή 136% της ΣΗΔ) και 34 μg βιταμίνης D. Από όλα τα παραπάνω γίνεται κατανοητό πως ένας άνθρωπος που επιλέγει να βάλει το μουρουνέλαιο στη ζωή του, για να επωφεληθεί από τα Ωμέγα λιπαρά οξέα που αυτό περιέχει, πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός με τη ποσότητα βιταμινών A και D που λαμβάνει με τη διατροφή του, για να αποφευχθεί η υπερβιταμίνωση. Η βιταμίνη Α γίνεται τοξική σε λήψη 25.000 IU ανά κιλό σωματικού βάρους ή περίπου 1,25 kg μουρουνέλαιου για ένα άτομο βάρους 50 kg. Η μεγάλη λήψη μουρουνέλαιου σε έγκυες γυναίκες αυξάνει το κίνδυνο της υπέρτασης της εγκυμοσύνης.
Μια άλλη ανησυχία που συνοδεύει το μουρουνέλαιο είναι η εξής: Αφού παρασκευάζεται από το ήπαρ των ψαριών, το οποίο φιλτράρει όλες τις τοξίνες, τι γίνεται στη περίπτωση που προέρχεται από ψάρια που διαβιούν σε μολυσμένα ύδατα; Μήπως μαζί με τα ευεργετικά Ωμέγα λιπαρά, λαμβάνουμε και τα καθόλου ευεργετικά βαρέα μέταλλα, όπως ο υδράργυρος, που χύνονται καθημερινά στις θάλασσες; Να διαβάζετε πάντα πάνω στη συσκευασία από ποιά περιοχή προέρχονται τα ψάρια και να είστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί, γιατί οι καιροί έχουν αλλάξει. Αν επιθυμείτε να ξεκινήσετε τη λήψη μουρουνέλαιου, απευθυνθείτε στον ιατρό σας για περισσότερες πληροφορίες.

*ΣΗΔ: Συνιστώμενη Ημερήσια Δοσολογία

0 comments:

Σχόλια σε greeklish, με ενσωματωμένα links, με υβριστικό ή απαξιωτικό περιεχόμενο καθώς και σχόλια με διαφήμιση προϊόντων δε θα δημοσιεύονται. Οι συνταγές και οι πληροφορίες που παρουσιάζονται στο blog δεν υποκαθιστούν ιατρικές οδηγίες ή φαρμακευτική αγωγή. Παρακαλούμε συμβουλευτείτε τον γιατρό σας αν έχετε προβλήματα υγείας, πάσχετε από χρόνιες παθήσεις, είστε έγκυος ή θηλάζετε.

Print Friendly and PDF