Τι θα χρειαστώ για να φτιάξω σαπούνι

Ξεκινώντας το νέο σας χόμπι θα χρειαστείτε μερικές προμήθειες, πέρα από τα συστατικά υλικά που θα περιέχει το σαπούνι σας.

Είναι σημαντικό τόσο το να μη σας "πιάσουν κότσο", πουλώντας σας 'ειδικό' εξοπλισμό για σαπούνι, όσο και το να παρασκευάσετε το σαπούνι σας με ασφάλεια και καλό αποτέλεσμα. Δε θέλω να σας βγει κοστολόγιο 20€ η μπάρα, ούτε να τα κάνετε μαντάρα (έκανα και ρίμα)! Και επειδή η αλήθεια είναι πάντα κάπου στη μέση, ξεκινάμε να τα δούμε αναλυτικά.





1. Βασικός εξοπλισμός ασφάλειας

Λαστιχένια γάντια, μάσκα προσώπου και προστατευτικά γυαλιά για αρχή. Η μπλούζα που θα φοράμε θα είναι πάντα μακρυμάνικη, χειμώνα - καλοκαίρι. Το πρώτο μου σαπούνι το έφτιαξα Ιούλιο μήνα με 35+°C και φορούσα μακρυμάνικο. Ποτάμια ο ιδρώτας. Και μια ποδιά μέχρι το γόνατο ή τον αστράγαλο είναι καλοδεχούμενη, όχι απαραίτητη.


Η σόδα είναι καυστική. Οποιαδήποτε επαφή του διαλύματος της με το γυμνό σας δέρμα, θα προκαλέσει άσχημο χημικό έγκαυμα. Το χειρότερο σενάριο δε, είναι να σας πιτσιλίσει στο μάτι, όπου κινδυνεύετε ακόμα και με τύφλωση. Τον εξοπλισμό αυτό θα το βρείτε παντού και κυρίως σε καταστήματα με χρώματα - σιδηρικά. Και επειδή το μοτό "safety comes first" δε βγήκε τυχαία, εξυπνάδες δε χωράνε στο σαπούνι. Ντυθείτε αστροναύτες και μετά ξεκινήστε.

2. Ζυγαριά
Τα πάντα στο σαπούνι απαιτούν ακρίβεια. Τίποτα δε γίνεται με το 'μάτι' και 'στο περίπου'. Μια καλή ηλεκτρονική ζυγαριά ακριβείας γραμμαρίου είναι απαραίτητη. Χωρίς αυτή, θα φτιάξετε "κάτι σαν σαπούνι".


3. Θερμοανθεκτικά πλαστικά δοχεία


Μια πολύ καλή λύση για τη διάλυση της σόδας είναι τα πυρίμαχα γυάλινα δοχεία. Και επειδή, όπως έχω πει στο σχετικό με τη σόδα άρθρο, η αντίδραση της NaOH με το νερό είναι εξώθερμη, δηλαδή παράγονται τρομακτικά ποσά ενέργειας με τη μορφή θερμότητας, χρειάζεστε ένα σκεύος που αντέχει. Φτηνά πλαστικά από 1€ shop και άλλα παρόμοια αποκλείονται εξ'ορισμού.



4. Μεγάλη ανοξείδωτη κατσαρόλα
Σε αυτή θα λάβει χώρα η θέρμανση και τήξη των ελαίων και λιπών, καθώς και η τελική ανάμιξη σόδας και ελαίων. Προτιμήστε να θυσιάσετε μια παλιά κατσαρόλα αποκλειστικά για παρασκευή σαπουνιού, από το να αγοράσετε καινούρια. Αποκλείονται οι αλουμινένιες, γιατί η σόδα αντιδρά και διαβρώνει το αλουμίνιο.



5. Ξύλινη ή πλαστική κουτάλα


Θα σας χρειαστεί για να διαλύσετε τη σόδα στο νερό και να ανακατέψετε μετά τη σόδα με τα έλαια. Εγώ ξεκίνησα με ξύλινη, αλλά στη πορεία παρατήρησα πως η σόδα διαβρώνει σιγά - σιγά το ξύλο, με αποτέλεσμα να μένουν ρινίσματα - φλουδίτσες ξύλου στο τελικό προϊόν. Άρα πρέπει να αλλάζονται συχνά. Με μια κουτάλα πλαστική ή σιλικόνης λύνετε δια παντός το πρόβλημα.



6. Δύο θερμόμετρα
Οι θερμοκρασίες είναι πολύ σημαντικές στη σαπωνοποίηση, περίπου όσο και στη παρασκευή σοκολάτας. Χρειαζόμαστε 2 θερμόμετρα εργαστηρίου (ένα για τη σόδα και ένα για τα λάδια) με ενδείξεις από -10°C μέχρι 140°C τουλάχιστον. Θα τα χρειαστούμε γιατί για να προχωρήσουμε στην ανάμιξη τα δύο διαλύματα πρέπει να έχουν την ίδια θερμοκρασία. Τα δικά μου τα αγόρασα από τη φαρμακοποιό μου προς 7,5€ το ένα. Είναι γυάλινα, δηλαδή διατρέχουν κίνδυνο θραύσης, όμως προσέχω και δεν είχα ποτέ ατύχημα. Αν σας προβληματίζει αυτό υπάρχουν άθραυστα θερμόμετρα στο εμπόριο αλλά κάτω από 15€ εγώ προσωπικά δε βρήκα. Υπάρχουν και ηλεκτρονικά ή με υπέρυθρες, με τιμές που ξεκινούν από 30€ και πάνω. Η επιλογή είναι καθαρά δική σας.

7. Καλούπι

Μπορείτε να αγοράσετε έτοιμα καλούπια από το εμπόριο, ειδικά για αυτή τη χρήση, ή αν έχετε μεράκι να φτιάξετε το δικό σας. Κατάλληλα για τη δουλειά είναι τα καλούπια σιλικόνης ή τα πλαστικά. Υπάρχουν σε διάφορες διαστάσεις και σχέδια. Αν φτιάξετε ξύλινο, όπως εγώ, μπορείτε να καθορίσετε το μέγεθος που επιθυμείτε.




8. Λαδόκολλα
Εάν χρησιμοποιήσετε ξύλινο καλούπι, θα χρειαστεί να το επενδύσετε εσωτερικά με λαδόκολλα. Δε πρέπει το σαπούνι να έρθει σε επαφή με το ξύλο γιατί θα το διαβρώσει. Δηλαδή θα χαλάσει και το καλούπι, και το σαπούνι.



9. Ξύδι

Στον πάγκο που θα κάνετε τις χημείες σας να έχετε πάντα σε άμεσα προσβάσιμο σημείο ένα μπουκάλι ξύδι. Σε περίπτωση που, ο μη γένοιτο, πέσει σόδα πάνω στο δέρμα σας, ρίξτε αμέσως πάνω του ξύδι και έπειτα ξεπλύνετε με άφθονο κρύο νερό. Το ξύδι (οξύ) αδρανοποιεί τη σόδα (βάση). Αν ρίξετε κατευθείαν νερό θα γίνει χειρότερο το έγκαυμα. Όπως είπα και στην αρχή, "safety comes first".

12 σχόλια:

  1. Αγαπητή Oliviart
    Διάβασα κάποια άρθρα σου και ψήθηκα να φτιάξω κι εγώ σαπούνι.
    Δυσκολεύομαι όμως λίγο να βρω θερμόμετρο με αυτό το εύρος. Φαντάζομαι ότι θα πρέπει να είναι γυάλινο ή ανοξείδωτο. Τα μείον όμως γιατί τα χρειαζόμαστε. Αφού απ'οτι είδα σε καμία φάση της διαδικασίας δεν πέφτουμε κάτω από τους 35 βαθμούς.
    Επίσης αρκετές φορές κάνεις χρήση blender stick. Πρέπει να προσέξουμε να έχει κάποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό, π.χ. δύο ταχύτητες?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Καλησπέρα. Το μείον δε το χρειάζεσαι. Δε θα βρεις όμως άλλο θερμόμετρο πέρα από αυτά τύπου εργαστηρίου που προτείνω που να έχουν τόσο μεγάλη διαβάθμιση, δηλαδή από τους 35°C που θα κάνεις την ανάμιξη σόδας-ελαίων εώς τους 95°C που θα σου ανεβάσει η σόδα κατά τη διάλυση της. Το stick blender δε χρειάζεται να έχει κάποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό όπως αναφέρεις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ευχαριστώ.
    Απλά ρώτησα γιατί τα μόνα που βρίσκω εύκολα είναι μαγειρικά θερμόμετρα που πάνε που δεν έχουν μείον και πάνε μέχρι 120 περίπου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Καλημέρα. Στην παράγραφο 9 το ξύδι θα δημιουργήσει μεγαλύτερη εξώθερμη αντίδραση με την σόδα από ότι το νερό, καθώς είναι πιο όξινο. Σε όλα τα δελτία ασφαλείας (MSDS) που συνοδεύουν την NAOH (και το KOH) συνιστούν δροσερό τρεχούμενο νερό για αρκετά λεπτά.

    Αυτό μπορούμε να το επιβεβαιώσουμε διαλύοντας λίγη ποσότητα NaOH σε νερό και αντίστοιχη ποσότητα σε ξύδι, συγκρίνοντας με θερμόμετρα την υψηλότερη τιμή που θα δείξουν.

    Το σχετικά λίγο ξύδι που θα ρίξουμε σε μια σχετικά μεγάλη ποσότητα σόδας που θα έχει πέσει στο σώμα μας, θα προκαλέσει περισσότερο κακό παρά καλό, λόγο μεγαλύτερης θερμικής αντίδρασης και λόγο πως το όξινο ξίδι θα τσούξει περισσότερο μια ήδη επιβαρυμένη περιοχή του δέρματός μας.

    Φιλικά Νίκος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Για τη διάλυση της σόδας στο νερό είναι κατάλληλο να χρησιμοποιήσω μια ανοξείδωτη κατσαρόλα από ατσάλι αντί για το πυρίμαχο πλαστικό δοχείο;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αν είστε σε διάθεση, γνωρίζετε απαντήστε μου. Αν ενοχλώ στείλτε ένα όχι για να μην περιμένω (και να επιστρέψω την κατσαρόλα αυτή που αγόρασα στο κατάστημα, καθώς είναι μικρή και δεν θα χωράει να γίνει η μίξη ελαίου και διαλύματος σόδας σ'αυτή).

      Διαγραφή
    2. Δε πρέπει να χρησιμοποιήσετε μεταλλικό δοχείο για τη διάλυση της σόδας. Αφ'ενός μεν το δοχείο θα θερμανθεί πολύ, όπως ακριβώς μια κατσαρόλα που βράζει, και αφετέρου δε γιατί μερικά ασύμβατα μέταλλα αντιδρούν με τη σόδα και παράγονται καυστικοί υδρατμοί. Η άποψη μου είναι πως για να είστε απόλυτα σίγουρος θα πρέπει να αποφύγετε πλήρως τα μεταλλικά δοχεία. Περί ορέξεως πάλι...

      Διαγραφή
    3. Ευχαριστώ. Και κάτι ακόμα: στη συνταγή για την παρασκευή οδοντόκρεμας αναφέρετε σκόνη μαγνησίου. Η σκόνη στεατικού μαγνησίου (προέλευσης από φοινικέλαιο) έχει κάποια διαφορά;

      Διαγραφή
    4. Συστήνω το συγκεκριμένο μαγνήσιο (magnesium citrate) γιατί είναι δοκιμασμένο, ωφέλιμο και αβλαβές. Όσο για το άλλο που με ρωτάτε μια μικρή αναζήτηση στο διαδίκτυο θα σας κατατοπίσει σχετικά με τους κινδύνους ή μη από τη χρήση του. Οι απόψεις διίστανται.

      Διαγραφή
  6. Καλή και ευλογημένη χρονιά σε όλους.
    Συμπαθάτε με για την ενόχληση, αλλά έχω μια ερώρηση:

    Αν αντί για ελαιόλαδο χρησιμοποιήσω λάδι χαμομηλιού που πιστεύω ότι έφτιαξα μόνος μου,θα αλλάξει η ποσότητα της καυστικής σόδας ;

    Το λάδι αυτό το βάζω στο trace ή κανονικά στην αρχή της διασικασίας;
    Ευχαριστώ εκ των προτέρων.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Να πλυνβ το αμαξι με γλυκερινη η θα πάθει κατι το χρωμα του???

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Οπως θαμπωμα ξεθωριασμα η θα γυαλίσει???

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Σχόλια σε greeklish, με ενσωματωμένα links, με υβριστικό ή απαξιωτικό περιεχόμενο καθώς και σχόλια με διαφήμιση προϊόντων δε θα δημοσιεύονται. Οι συνταγές και οι πληροφορίες που παρουσιάζονται στο blog δεν υποκαθιστούν ιατρικές οδηγίες ή φαρμακευτική αγωγή. Παρακαλούμε συμβουλευτείτε τον γιατρό σας αν έχετε προβλήματα υγείας, πάσχετε από χρόνιες παθήσεις, είστε έγκυος ή θηλάζετε.

Print Friendly and PDF