Δεντρολίβανο

Το δεντρολίβανο είναι ένα αρωματικό με καταγωγή από τη λεκάνη της Μεσογείου και ανήκει στην ίδια οικογένεια με τη μέντα. Το πιο κοινό είδος ονομάζεται Ροσμαρίνος ο φαρμακευτικός, επιστημονικά Rosmarinus officinalis, αλλά υπάρχουν και άλλα είδη.
Η λατινική ονομασία του φυτού Rosmarinus είναι σύνθετη από τις λέξεις "ros", που σημαίνει δροσιά, και "marinus", δηλαδή θαλάσσιος, γιατί πίστευαν πως το φυτό μπορεί να επιζήσει χωρίς πότισμα, αρκούμενο μόνο στην υγρασία που έρχεται από τη θάλασσα.
Οι άγγλοι το αποκαλούν "Rosemary". Σύμφωνα με το μύθο, η Παναγία ακούμπησε το μανδύα της πάνω στο συγκεκριμένο θάμνο. Το επόμενο πρωί τα άνθη είχαν γίνει μπλέ, και έτσι πήρε την ονομασία "το ρόδο της Μαρίας" (rosemary). Οι αρχαίοι Έλληνες το ονόμαζαν "λιβανωτίς", πίστευαν ότι είναι τονωτικό του εγκεφάλου και το χρησιμοποιούσαν σε διάφορες θρησκευτικές τελετές και γιορτές, σε στολισμούς κτιρίων και ναών και το έκαιγαν ως θυμίαμα. Οι νεαροί σπουδαστές συνήθιζαν να πλέκουν κλαδιά στα μαλλιά τους, όταν είχαν εξετάσεις, για να διεγείρουν τη μνήμη τους. Το δεντρολίβανο είναι ένα από τα φυτά που χρησιμοποιεί η εκκλησία μας στους αγιασμούς.
Πρόκειται για πολυετή και αειθαλή θάμνο, με κλαδιά ξυλώδη στη βάση και φυλλώδη στη κορυφή. Το ύψος του δε ξεπερνά τα 1-2 μέτρα. Τα φυλλαράκια του μοιάζουν με βελόνες και τα άνθη του είναι μικρά, γαλάζιου ή μωβ χρώματος. Περιέχει τανίνες, φλαβονοειδή, τερπένια και αιθέριο έλαιο, το οποίο εξάγεται με απόσταξη από τις κορυφές των ανθοφόρων βλαστών. Είναι πολύ διαδεδομένο στην ελληνική γη, ελεύθερο στη φύση αλλά και καλλιεργούμενο στους κήπους.
Οι βλαστοί και τα φύλλα του δενδρολίβανου χρησιμοποιούνται πολύ στη μαγειρική και κυρίως στο μαρινάρισμα των κρεάτων. Έχει ένα εκπληκτικό, ξυλώδες άρωμα και ελαφρώς πικρή και πικάντικη γεύση. Το αποξηραμένο βότανο μπορεί να ληφθεί εσωτερικά, όμως τα εκχυλίσματα και τα αρωματικά λάδια αφορούν αποκλειστικά και μόνο εξωτερική χρήση. Το αιθέριο έλαιο είναι πολύ καλή προσθήκη σε αρωματικά χώρου και σε μίγματα αρωματοθεραπείας. Επίσης χρησιμοποιείται στη σαπωνοποιία και τη παρασκευή εντομοκτόνων.

Θεραπευτικές ιδιότητες
Θεωρείται αντιβακτηριδιακό, αντιμυκητιασικό και αντιρρευματικό, τονωτικό της καρδιάς και της όρασης αλλά και κατά του διαβήτη. Είναι τονωτικό του εγκεφάλου και της μνήμης και καταπραΰνει τις ημικρανίες. Βοηθά στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της κόπωσης, σωματικής και πνευματικής, και είναι χρήσιμο σε περιπτώσεις κατάθλιψης.


Το ενεργό συστατικό στο δεντρολίβανο, γνωστό ως carnosic acid, προστατεύει τον εγκέφαλο από τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και τη νευροεκφύλιση, που οφείλεται στα επιβλαβή χημικά και τις ελεύθερες ρίζες. Αυτές οι ουσίες συμβάλουν και στην εκδήλωση άλλων νευρολογικών παθήσεων, όπως τη νόσο του Alzheimer και τη γεροντική άνοια. Επίσης έχει πολύ καλή αντιοξειδωτική δράση στον οργανισμό. Τέλος, μερικοί ερευνητές υποστηρίζουν πως έχει και αντικαρκινικές ιδιότητες.

Χρήσεις
  • Το δεντρολίβανο μπορεί να εκχυλιστεί σε έλαιο και να χρησιμοποιηθεί εξωτερικά σε δερματικούς ερεθισμούς, αλλά και σε αρθριτικά προβλήματα.
  • Η τοπική χρήση επιταχύνει την επούλωση σε πληγές και μώλωπες.
  • Το αφέψημα από δεντρολίβανο βοηθά στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του κρυολογήματος και του κοιλιακού άλγους.
  • Είναι ιδανικό για ατμόλουτρα και εντριβές, σε περίπτωση κρυώματος ή γρίππης. 
  • Όταν το αφέψημα συνδυαστεί με τσουκνίδα, γίνεται υπέροχο νερό για το ξέβγαλμα των μαλλιών μετά το μπάνιο. Καταπολεμά τη πιτυρίδα και βοηθά τα μαλλιά να μακραίνουν γρηγορότερα.
  • Το έλαιο δεντρολίβανου αποτελεί εντατική θεραπεία για την έντονη πιτυρίδα και την απώλεια μαλλιών. Ζεστάνετε το και χρησιμοποιήστε το σαν μάσκα, κάντε απαλό massage στο τριχωτό και ξεβγάλτε.
  • Τρίψτε με λάδι δεντρολίβανου περιοχές που πονούν, όπως τα πόδια και η πλάτη.
  • Αρωματίστε το χώρο σας· βάλτε σε ένα κατσαρολάκι δεντρολίβανο, 1 κομμένο λεμόνι και λίγη βανίλια και αφήστε το να σιγοβράζει για ώρα, ώστε να διαχέει του υδρατμούς στο χώρο.
  • Διώχνει τα ποντίκια· τοποθετήστε ματσάκια δεντρολίβανου σε διάφορα σημεία, σε περιοχές που ζουν ποντίκια, όπως υπόγεια και ντουλάπια.
  • Φτιάξτε σπιτικό εντομοαπωθητικό.
  • Το έλαιο δεντρολίβανου είναι πολύ δραστικό συντηρητικό που θα παρατείνει τη ζωή των σπιτικών αλοιφών σας για το σώμα. Αποφύγετε το σε κρέμες προσώπου.
  • Τρίψτε το στομάχι και τη κοιλιά με λάδι δεντρολίβανου για να ανακουφιστείτε από ενοχλήματα δυσπεψίας, σπασμούς του εντέρου, κράμπες και πόνους περιόδου.
  • Λίγες σταγόνες αιθέριο έλαιο δεντρολίβανο στη μπανιέρα, τονώνουν και χαλαρώνουν το σώμα και το πνεύμα μετά από μια κουραστική ημέρα.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Σε περίπτωση εγκυμοσύνης συμβουλευτείτε τον ιατρό σας πριν τη χρήση. Σε πολύ μεγάλες ποσότητες μπορεί να προκαλέσει δηλητηριάσεις.

Credits: ftiaxno.gr, wikipedia.org

10 σχόλια:

  1. έχω μια αρκετά σημαντική ποσότητα δεντρολίβανου αυτή την στιγμή στα χέρια μου. κάποιο μέρος του το έφτιαξα έλαιο μαζί με δαφνόφυλλα για να δημιουργήσω σαπούνι μαλλιών.
    το παραπάνω έλαιο το έφτιαξα σε μπαιν μαρί για τρείς ώρες σε χαμηλή φωτιά. μπορώ να κάνω το ίδιο και με σκέτο το δεντρολίβανο; θα μπορούσα με την συγκεκριμένη μέθοδο να φτιάξω κι άλλα έλαια; ή είναι προτιμότερη η έκθεση στον ήλιο;
    ευχαριστώ !!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Φυσικά και μπορείς. Μπορείς να φτιάξεις λάδι με όποιο βότανο θέλεις, αρκεί να έχει κάποια χρησιμότητα. Δύο είναι οι μέθοδοι που φτιάχνουμε λάδια βοτάνων: η γρήγορη, σε bain marie, και η "αργή" όπου το λάδι αφήνεται να εκχυλιστεί με τα συστατικά του βοτάνου για 3-4 εβδομάδες. Αυτό με την έκθεση στον ήλιο να ξέρεις πως δεν ισχύει για όλα τα βότανα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. θα το χρησιμοποιήσω για το σαπουνάκι των μαλλιών μαζί με το δαφνέλαιο. και επίσης θα το έχω για εντριβές στα κρυώματα και στα αρθριτικά της μαμάς μου !
    θα ήθελα κάποια στιγμή, αν μπορείς να μου στείλεις μια λίστα με όσα βότανα μπορούν να εκτεθούν στον ήλιο για εκχύλιση.
    κι επίσης να ρωτήσω αν μπορώ το βαλσαμόχορτο να το εκχυλίσω σε μπαιν μαρί. δεν έχω σκουρόχρωμο γυάλινο βάζο και σκοπεύω να κάνω μεγάλη ποσότητα βαλσαμέλαιου . εδώ, στο χωριό έχει πολύ βαλσαμόχορτο και είναι κρίμα να πηγαίνει χαμένο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Στείλε μας ντε κανένα τσουβάλι φρέσκο σπαθόχορτο...
    Αυτό που ζήτησες θα το κάνω κάποια στιγμή, ΟΚ;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. ΟΚ. κανείς δεν βιάζεται για κάτι.
    μόλις ανθίσει το βαλσαμάκι θα σας στείλω φωτογραφίες. (η τσιγκούνα χε, χε, χε).
    υπομονή μέχρι τον Ιούνιο που ανθίζει. έχω βρει και πολύ δεντρολίβανο. να μην πω για τις δάφνες που είναι τεράστια δέντρα !
    επίσης φέτος πρώτη φορά χρησιμοποίησα στις σαλάτες μου και μολόχα , όπως επίσης και στα σαπούνια μου. κι αυτή φύεται παντού. έχει εξαιρετικές ιδιότητες. τώρα φροντίζω μια όμορφη τσουκνίδα που φύτρωσε αυθαίρετα στον κήπο, λες και ήξερε πως θα την χρειαστώ, ευελπιστώ να αποκτήσει οικογένεια!
    σας έκανα να ζηλέψετε ε;
    δεν υπάρχει τίποτα πιο όμορφο από την φύση με τα αρώματα, τα χρώματα και την μαγεία της !!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. κυριε φριξο απο που ειστε αν επιτρεπεται? σε πιο μερος υπαρχει βαλσαμοχορτο να βρουμε κι εμεις αν υπαρχει αφθονο? ευχομαι να μα'στε κοντα... εγω ειμαι απο Μακεδονια.αληθεια υπαρχει ακομα κ τωρα τον Αυγουστο ή τελος για φετος?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Χωρίς να γνωρίζω που βρίσκεται ο κος φριξος μπορώ να σου πω με σιγουριά ότι σπαθόχορτο υπάρχει άφθονο στα Χανιά και πιο συγκεκριμένα στην περιοχή του ακρωτηρίου.

      Διαγραφή
  7. ευχαριστω πολυ για την απαντηση Mary, αλλα δυστυχως ειμαι παρα πολυ μακρια απο τα Χανια.Μακεδονια...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλησπέρα σας έχουμε άφθονο σπαθόχορτο στην περιοχή του Παρνασσού, είμαι ακριβώς απέναντι στο όρος Καλλιδρόμου και είναι γεμάτος ο τόπος αλλά όχι τώρα, απ ότι γνωρίζω το μαζεύουμε για δύο μόνο εβδομάδες μέσα στον Ιούνιο, το βάζουμε σε ελαιόλαδο για 40 μέρες κ παίρνει ένα υπέροχο ροδοκοκκινο χρώμα!!! Αν ενδιαφέρεστε να το φροντίσετε τον Ιούνιο, έχω δει κ στην περιοχή της Κατερίνης για πιο κοντά σας καλό σας απογευμα

      Διαγραφή
  8. Γειά σας. Σας παρακολουθώ καιρό τώρα και ενημερώνομαι για την παρασκευή σαπουνιού που θέλω να δοκιμάσω. Οι πληροφορίες που δίνετε είναι καταπληκτικές! Θα ήθελα να φτιάξω σαπούνι για τα μαλλιά με έλαιο δενδρολίβανο (εκχύλιση στον ήλιο)που έχω κάνει μόνη μου. Αναρωτιέμαι αν η καυστική σόδα θα εξουδετερώσει τις ιδιότητες του δενδρολίβανου και γενικά τι γίνεται με τα εμπλουτισμένα με βότανα λάδια; Μήπως πρέπει να προστίθεντε στο σαπούνι στο trace;
    Ευχαριστώ εκ των προτέρων.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Σχόλια σε greeklish, με ενσωματωμένα links, με υβριστικό ή απαξιωτικό περιεχόμενο καθώς και σχόλια με διαφήμιση προϊόντων δε θα δημοσιεύονται. Οι συνταγές και οι πληροφορίες που παρουσιάζονται στο blog δεν υποκαθιστούν ιατρικές οδηγίες ή φαρμακευτική αγωγή. Παρακαλούμε συμβουλευτείτε τον γιατρό σας αν έχετε προβλήματα υγείας, πάσχετε από χρόνιες παθήσεις, είστε έγκυος ή θηλάζετε.

Print Friendly and PDF